ABŞ-da dünyanın ən balaca uçan robotu hazırlanıb

Robototexnikanın miniatürləşdirilməsı texnoloji inkişafla məhdudlaşır. Avtonom robot enerji mənbəyi, idarəedici elektronika və hərəkətverici mexanizmlərlə təchiz olunmalıdır ki, bunlar da birlikdə onun çəkisini və ölçülərini müəyyənləşdirir. Uçan platformalar halında isə bu məsələ qat-qat çətinləşir. ABŞ-dan olan alimlər bu problemin həllini tapıblar. Onlar enerji və idarəetmə sistemlərini platformanın xaricinə çıxararaq dünyanın ən kiçik sərbəst uça bilən robotunu yaradıblar. Gələcəkdə belə miniatür robotlar bitkilərin tozlandırılması üçün həşəratların yerini tuta və ya iri platformaların çata bilmədikləri çətin yerlərdə yoxlamalar apara bilərlər.

Kaliforniya Universitetinin Berkli kampusundan olan alimlərin bu barədə Science Advances jurnalında yayımlanan tədqiqatı bu istiqamətdə atılmış ilk addım olub. Uçan robotdan mühərrikləri, enerji mənbələrini, akkumulyatorları və idarəedici elektronikaları çıxarmaq ideyası diametri 9.4 mm və çəkisi 21 mq olan balaca qurğunun yaradılmasına səbəb olub. Bu, ulduz və ya hiroskopa bənzər çıxıntısı olan kiçik bir propellerdir. Qurğunun yuxarı hissəsində qalınlığı 0.5 mm və diametri 1 mm olan iki daimi maqnit yerləşdirilib. Xarici elektromaqnit sahəsinin təsiri maqnitlərin müəyyən tezliklə və düzgün istiqamətdə fırlanmasına səbəb olur. Bu fırlanma qaldırıcı qüvvə yaradır və ona uzaq məsafədən nəzarət etmək mümkündür.

Arıya bənzər ölçüdə olan bu robot havaya qalxa, havada sabit qala və bütün istiqamətlərdə hərəkət edə bilir - laboratoriya masasının səthinə heç bir fiziki bağlantısı olmadan. Robotun uçuşun sabitləşdirilməsi və məkan daxilində yönləndirilməsi üçün sensorlarla təchiz edilməsi onun idarəolunmasını artıracaq və gələcəkdə praktiki istifadəyə imkan verəcək. Hətta bu gün belə, müəyyən dəqiqliklə bu mümkündür. İş sahəsinin kənarlarında yerləşdirilmiş güclü elektromaqnitlər bu cür robotların müəyyən hündürlükdə və istənilən istiqamətdə hərəkət etmələrini təmin edə bilər. Lakin alimlər hələ də real praktik dəyərə malik robotlaşdırılmış həşəratların yaradılması yolunun başlanğıcındadırlar. Bu yol hələ qabaqdadır - və asan olmayacaq.